معرفی نظریه ها و فنون خانواده درمانی
کتاب «نظریه ها و فنون خانواده درمانی» تالیف دکتر سید مهدی حسینی بیرجندی، یکی از منابع جامع و کاربردی در حوزه روانشناسی و مشاوره خانواده به شمار میرود. این اثر با هدف ارائه یک دیدگاه یکپارچه و در عین حال تفصیلی از رویکردهای مختلف خانواده درمانی تدوین شده است و به عنوان یک کتاب درسی برای دانشجویان رشته های مشاوره، روانشناسی بالینی و مددکاری اجتماعی و همچنین یک راهنمای عملی برای درمانگران و متخصصان این حوزه، بسیار ارزشمند است. نویسنده در این کتاب با نثری شیوا و قابل فهم، تلاش کرده است تا پیچیده ترین مفاهیم نظری را با مثال های عینی و ملموس همراه سازد تا درک و به کارگیری آنها برای خواننده آسان تر گردد. ساختار کتاب به گونه ای طراحی شده است که خواننده را قدم به قدم با مکاتب اصلی خانواده درمانی آشنا میسازد. در فصول ابتدایی، مبانی و تاریخچه مشاوره و روان درمانی خانواده مورد بررسی قرار گرفته و زمینه لازم برای درک رویکردهای تخصصی تر فراهم میشود. سپس، کتاب به تفصیل به بررسی نظریه های بنیادین میپردازد. از جمله این نظریه ها میتوان به نظریه سیستمی خانواده بوئن اشاره کرد که بر تمایز خود و الگوهای عاطفی بین نسلی تاکید دارد. در ادامه، نظریه تجربی ویرجینیا ستیر با تمرکز بر رشد فردی، خودارزشمندی و الگوهای ارتباطی هیجانی در خانواده شرح داده میشود. نظریه ساختاری سالوادور مینوچین نیز که به تحلیل و اصلاح ساختارها، مرزها و زیرمنظومه های خانواده میپردازد، به طور کامل پوشش داده شده است. یکی از نقاط قوت کتاب، توجه ویژه به رویکردهای استراتژیک در خانواده درمانی است. نظریه استراتژیک جی هیلی و گروه میلان، که بر حل مسئله مدار، تغییر الگوهای تعاملی معیوب و استفاده از فنون مستقیم و غیرمستقیم تمرکز دارند، به صورت جداگانه و با جزئیات مورد بحث قرار گرفته اند. علاوه بر این، رویکردهای رفتاری و شناختی-رفتاری که به اصلاح الگوهای فکری و رفتاری ناکارآمد در بستر خانواده میپردازند، بخش مهمی از کتاب را به خود اختصاص داده اند. در نهایت، این کتاب فصلی را به رویکردهای پست مدرن در خانواده درمانی، مانند روایت درمانی و راه حل محور، اختصاص داده است. این بخش نشان دهنده به روز بودن محتوای کتاب و همگامی آن با تحولات نوین در عرصه روان درمانی است. هر فصل ضمن معرفی بنیانگذاران، به تشریح مفاهیم کلیدی، اهداف درمانی، فرایند درمان، تکنیک های مشخص و ارزیابی هر نظریه میپردازد.